Kon kadtong mga bilyako maoy pangutan-on, di gyod kono sila ganahan nga ma-flatten ang curba sa lawas sa babayeng ilang gimahal kay mao kini ang nagdugang sa excitement sa ilang panaghigugmaay.
Kon ang mga siaw sab ang pangutan-on, pangandoy nila nga ma-flatten ang curba sa ilang tiyan nga misamot pagburot karong naa kita sa community quarantine period. Mao sab sa mga bana nga gustong ma-flatten bilbil sa ilang mga asawa.
Pero niining giyera batok sa coronavirus, mao gyod kini ang tumong ug tuyo sa atong gobiyerno ug sa atong health department: to flatten the curve.
Flattening the curve is emphasized by the World Health Organization (WHO) in the fight against coronavirus.
Mao nga ang kanasuran, lakip sa Pilipinas, mipatuman gyod og mga strict public health measures aron matuman kining maong katuyoan.
Unsa may buot ipasabot niining pulong “flattening the curve?
Sa epidemiology, ang gipasabot sa curve mao ang “projected number of new cases over a period of time.
Kinahanglang mo-us-os ang kurba o ang gidaghanon sa mga kaso aron ang mga tawo maatiman gyod sa mga hospitals. Kay kon padayon nga mosaka ang mga kaso, magpuno ang mga hospitals ug daghang mga pasyente nga lisod na nga maatiman ug mahimong mamatay.
Nahitabo kini dinhi sa ato sa Siyudad sa Sugbo nga na-overwhelmed ang mga hospitals sa mga pasyente sa COVID-19 kay kalit nga misaka ang mga kaso human sab nga gipaubos ta sa mas lugak nga quarantine protocols.
Pipila ka oras sa wa pa i-anunsyo ang atong bag-ong quarantine protocols, ang atong health secretary nga si Fransico Duque III daw nagsalimuang.
“We have successfully flattened the curve since April,” sigon ni Duque, kinsa mibakwi ra sab sa iyang pamahayag human nga naputos sa mga pagsaway.
Sa usa ka interview, sigon niya, “Ibig sabihin ko, flattening of the curve, lumiko. Pero kung meron man ika nga yung pagbawas ng kaso, nakita natin yun na parang dumiretso, parang dumapa bahagya na. Ito ho yung ibig sabihin natin na dahil nga sa lockdown natin, medyo napadapa natin yung curve.”
Kon ang nag-unang opisyal sa Department of Health magpataka sa iyang gisulti, mosamot nga mawad-an og pagsalig ang publiko sa ilang kamatinud-anon sa kampanya batok sa COVID-19.
Kagabii, gipahibawo na sa Malacanang ang bag-ong mga quarantine status sa lainlaing dapit sa nasod.
Gikan sa enhanced community quarantine o ECQ, gi-downgrade ngadto sa modified enhanced community quaratine (MECQ) ang Dakbayan sa Sugbo hangtod sa Hulyo 31, 2020.
“Kaisa-isang syudad na mananatili sa MECQ ay ang Siyudad ng Cebu,” sumala ni Presidential Spokesperson Harry Roque.
Mao kini ang girekomendar sa IATF-MEID nga gi-aprobaran ni Presidente Rodrigo Duterte.
“Sarado parin ang lugar sa MECQ except indispensable industries. Ang labas para lang sa necessities and sa trabaho kung allowed na ang trabaho niyo,” dugang ni Roque.
Ang Lapu-Lapu City, Mandaue City,Talisay City, Consolacion ug Minglanilla magpabilin sa General Community Quarantine, samtang ang Cebu Province, Bohol ug Negros oriental mopadayon ubos sa Modified General Community Quarantine (MGCQ) medium risk.
Aron tingale ba mogaan-gaan ang kasagmuyo sa mga tawo, gipaagi nalang nila’g komedya nga ang letter M sa MECQ nagpasabot ra og Mura’g… Mura’g ECQ.
Nagpasabot kini nga wa kaayoy kausaban sa atong sitwasyon sa Cebu City ug ubang bahin sa Sugbo.
Daghan gihapon ang dili katrabaho, walay public transportation, stay at home ra ang kadaghanan, mga locally stranded individuals o LSI di pa gihapon makabiyahe ug siguradong magkinahanglan og dugang adyuda ang daghang mga pamilya.
Manghinaut ta nga samtang ang atong mga opisyal magpadayon sa tahas ‘to flatten the curve’, dili sab ma-flatten ang atong pasensya ug paglaum… nga ugma damlag matapos ra kining atong kalisdanan.
Ato pa ganing patas-an ug pahugtan sa samang higayon ang atong bakus sa pag-antus aron dili kini maputol.
Sigon pa ni Margo Channing sa pelikulang All About Eve, “Fasten your seatbelts, it’s going to be a bumpy night.”
Daghang Salamat.
